نقد انیمیشن شگفت انگیزان Incredibles 2

شگفت انگیزان 2 یک انیمیشن ابرقهرمانی نبود بلکه یک انیمیشن ابربچه قهرمانی و در حالت ویژه‌تر یک فیلم ابر نی‌نی قهرمانی بود. نویسنده در فصل دوم، کاراکتر دوست‌داشتنی و اصلی داستان یعنی باب Bob یا همان Mr Incredible را جهت تنوع‌بخشی نامطبوع (به ظن ما کمبود ایده) خانه‌نشین نمود و این ابرپدر میادین نبرد با جنایتکاران مخوف را در بخش‌های زیادی از فیلم به پرستاری بچه، تعویض پوشک و لالایی گفتن شبانه مجبور کرد. برای اینکه از سنگینی بار گناه عمل خود در نزد دوستداران این اثر بکاهد مجبور شده است که بار کمیک قضیه را بر روی باب چندین برابر کند. به‌جز صحنه‌ی درگیری راکون با پسر کوچک خانواده، Jack Jack، که مفرح است آنچه بین Mr Incredible و بچه‌ها می‌گذرد پر از بگوومگو و جیغ‌وداد بود که برخی موقع ها غیرضروری و گوش‌خراش به نظر می‌رسید. متعاقب حال و هوای این چندساله‌ی هالیوود و در پی اعتراض هنرمندان زن پا به سن گذاشته به آزارها و نابرابری‌های جنسیتی و کمپین‌های مختلف، کارگردان فیلم، Brad Bird، برای آنکه از غافله عقب نماند انیمیشن خود را یکسره زنانه پسند می‌کند و هم شخصیت منفی و هم قهرمان مثبت فیلم را از میان اجناس لطیف انتخاب می‌کند و مردها و بچه‌ها را دلقک وار بر روی طاقچه‌ی حاشیه قرار می‌دهد.

تنها قسمت جذاب فیلم که ذهنیت ما آن را با استانداردهای فیلم اصلی مطابق می‌دانست دقایق ابتدایی اثر بود که ایده‌ی آن‌هم از همان بخش نخستین آمده بود.همانجاییکه موش کور شرور برای کنترل دنیا ظاهراً از خالی کردن گاوصندوق بانک‌ها شروع کرده بود. در ادامه، همهمه و آشفته‌بازاری دیدیم از تعداد زیادی سوپر قهرمان که یا ظاهرشان و یا کردارشان تکراری بود و عاقبت مشخص نشد برای چه به فیلم راه پیدا کرده بودند. رسالت فیلم‌های ابرقهرمانی همیشه با حضور یک شخصیت فوق شرور است که در رویارویی با موجودی قدرتمند و مسئولیت پذیر عینیت و جذابیت پیدا می‌کند و باکمی خوش‌شانسی به درخشش می‌رسد. به عبارت بهتر شخصیت منفی باهوش‌تر و منفورتر مترادف است با ابرقهرمانی قابل‌قبول‌تر. در "باورنکردنی 2" آنچه برای این شخصیت شرور، Evelyn، در نظر گرفته‌شده بود غیرقابل درک برای کودکان و ناکافی برای بزرگ‌ترها بود و واردکردن لشکری از عجایب الخلقه هایی با اشکال غریب و نیروهای غیرمتعارف برای رویارویی با این جنس لطیفِ خطرناک نوعی نابرابری غیر مهیج بود. توجه شما را به گستره‌ای از قدرت‌های "جک جک" خصوصاً تغییر شکلش به یک هیولای سرخ وزغ مانند جلب می‌کنم. برای بیننده غیر خردسال این چیزی جز آشفتگی ذهنی نویسنده نبود. این را نمی‌توان تخیل دوست‌داشتنی نامید. این یک ایده‌ی دم‌دستی پراکنده بود که با گره زدنش به گرافیک جذاب شاید برای بچه‌هایی که از توی ننویشان آن را تماشا می‌کنند بامزه باشد اما برای دیگران خالی از شور و احساس می‌نمود.

در دنیای واقعی 14 سال از نمایش قسمت اصلی و حقیقتاً زیبای آن می‌گذرد اما برای خانواده‌ی شگفت انگیزان ماجراها دقیقا از همانجاییکه نخستین قسمت به آخر می‌رسد شروع می‌شود و شگفتا که کارگردان نتوانسته جلوی خود را از وارد کردن تکنولوژی‌ها این روزها در قسمت دوم بگیرد که در عالم واقع فاصله‌ی زمانی زیادی مابین آن‌ها هست. آنچه در فیلم نخستین در حاشیه عمل می‌کرد در قسمت دوم و تقریباً با همان شکل به متن اصلی آمده بود و فیلم را از حالت قابل پیش‌بینی، پیش‌بینی تر کرده بود. استدلال اینکه فیلم متعلق به کودکان است و آنچه برشمردیم اساساً مشکل محسوب نمی‌شود اصلاً منطقی نیست چون فیلم لبریز است از سیاستمدارها، اسپانسرها و کمپانی‌های بزرگ و دیپلماسی میان آن‌ها که مکانی مناسب و یا حداقل قابل فهمی برای بچه‌ها نست. کودکان محو گرافیک زیبا و رنگ‌های تند، کش آمدن دست و پای زن لاستیکی و نور لیزری چشمان جک جک می‌شوند اما طبیعتاً قادر به تجزیه‌وتحلیل انگیزه و عملکرد صاحبان قدرتمند شرکت مخابراتی DevTech نمی‌باشند. گرافیک فیلم مزیتی برای شگفت انگیزان 2 محسوب نمی‌شود چراکه آن را با کمی سادگی بیشتر در قسمت نخست شاهدش بودیم ولی انتظار ما متمرکز است بر داستان، آن جزیره‌ی مرموز خواستنی قسمت اول کجا و این کشتی مسخره‌ی پر از بچه دیوهای ابرقهرمان کجا. اگر آن را با قسمت اول مقایسه کنیم، The Incredibles یک کار هنرمندانه بود پر از سرزندگی و اشتیاق درحالی‌که Incredibles 2 تصاویر متحرک تکراری بودند بدون روح و احساس. از برجستگی های قسمت نخست، تخیل تحسین برانگیز سازنده در خلق ماشین های پرعظمت جهنمی بود که در دنباله، جایش را به تعدادی مثلا سوپر انسان غیرضروری داده بود. تجمیع کردن تعداد زیادی ابرقهرمان ناآشنا که برخی از آنها خیلی وارفته به چشم می آمدند  برای این انیمیشن شگفت انگیز، تقلیدی مایوس کننده بود. اشتباه تیم سازنده در این بود که باید دنباله را با فاصله‌ی زمانی کمتری روانه‌ی پرده‌ی سینماها می‌کرد. 14 سال وقفه آن‌هم در عرصه‌ی سینما با هجوم این‌همه ایده و تکنولوژی خبط بزرگی بود که پولش نصیب آن‌ها و حسرتش قسمت ما شد.

محمد رضا از اصفهان               06/09/1397                           

سلام خسته نباشید به خاطر نقد زیباتون به نکات جالبی توجه کرده بودین
I ) ویه مورد هم بنطرم بد نیست اینکه اتمسفر و فضای انتشار، برای من که تو پائیز این فیلم دریافت کردم و دیدم ممکنه ارتباط صریح و پرحجم من با فیلم رو ناقص کنه
فیلم ک برا تعطیلات تابستان تدارک دیده شده و فضای گرمی رو می طلبه .... شاید علت انتقاد دوستان مبنی بر همین علل ها بوده
البته این نطر شخصی منه و علت های بسیاری دیگر هم هس ک شما بسیار خوب بهش اشاره کردن
II ) و این نتیجه گیری نهاییتونم ک فیلم ها رو درجه بندی می کنید خیلی جالب و بی نطیره :))
ببخشید ممنون

فیلمم کن: محمد رضا جان ما هم ممنونیم از پیامتون. به نکته ی مهمی اشاره کردید. بله زمان اکران فیلم با اهمیت است و کمپانی های فیلم سازی برای فصل و زمان مناسب خیلی حساس هستند. ولی در مقایسه با انیمیشن هایی چون "من نفرت انگیز" ، "داستان اسباب بازی" ، "هتل ترانسیلوانیا"، "شرک" و .... شگفت انگیزان دوم عملکرد خوبی نداشت.